Onze busreis van HCMC naar Phnom Penh was al een genot. Het landschap veranderde snel naar een groen paradijs met boeren die tussen de rijstvelden fietsten en buffels die tot hun ogen in het water zaten.

Eenmaal aangekomen in Phnom Penh werden we bestookt met toektoek-mannetjes. Mark, de Nederlandse jongen die we in HCMC hadden ontmoet, had ons verteld waar het leuk was om te verblijven en hoeveel we voor een toektoek moesten betalen. We kwamen terecht in een houten huis aan een meer en konden elke avond de zonsondergang zien. Wel moet gezegd worden dat wat ooit een meer was, inmiddels beter een 'poel' genoemd kan worden. De gemeente van PP heeft ondenkt dat het HEEL goedkoop is om het meer droog te leggen. Doodzonde, want de lokale bevolking die in houten huisjes wonen, worden waarschijnlijk binnen twee jaar zonder pardon met de bus ergens buiten de stad afgezet en moeten vervolgens zelf uitzoeken waar ze gaan wonen. Bovendien zaten we dus tegen een zandvlakte aan te kijken.

Na een jaar met de massamoord in Cambodja bezig te zijn geweest was het voor Angela spannend om eindelijk de plekken te bekijken waar ze zo veel over had gelezen. The Killing Fields liggen een paar kilometer buiten Phnom Penh en de martelgevangenis S21 ligt in de stad. We bezochten de plekken met een Nederlands meisje, een Nederlandse man (beide uit Amterdam), een Amerikaanse jongen en een Engels meisje. Angela kroop in de rol van een gids en de groep kreeg een waterval aan verhalen over zich heen, of ze het nu wilden of niet. Kritisch was ze wel. Op de Killing Fields liggen bijvoorbeeld overal kledingstukken, zogenaamd van de slachtoffers. Dit is vrij ongeloofwaardig. Kleding moet al lang zijn vergaan na 30 jaar. Bovendien was de kleding die daar lag gekleurd. Dit klopt niet. De Rode Khmer liet iedereen hetzelfde dragen: een zwarte pyjama met een rood-wit-geblokte sjaal.

S21 was heel bijzonder. Het ziet er nog steeds uit als een verlaten school, met een groen binnentuintje en een klimrek. Maar de foto's, zowel gemaakt door de Rode Khmer als door de Vietnamezen, nemen deze onschuld volledig weg. Heel indrukwekkend, maar ook heel onwerkelijk. Je kunt je niet voorstellen dat in de oude klaslokalen zoveel leed is geweest.

Die avond gingen we met de hele groep uit eten in een Cambodjaans restaurant van Nederlanders. Het eten was daar zo ontzettend goed. WOW! Vervolgens zijn we naar de rivierzijde gelopen voor een ijsje. Het voelde net alsof we in Frankrijk waren. Phnom Penh heeft lange, brede boulevards met klassieke verlichting. Een Cote d'Azur-gevoel was onvermijdelijk. Toch vergeet je niet dat je in Cambodja bent. De toektoeks, het vuil op straat en arme mensen geven de Franse boulevards een Aziatisch karakter.

Toen we naar de rivierzijde liepen voor een ijsje gebeurde er iets dat ons altijd bij zal blijven. Een auto reed achter op een toektoek in en de bak met vijf toeristen en motor klapten om. De Cambodjanen op straat begonnen te schreeuwen en gillen en renden naar de toektoek toe. We dachten beide aan twee dingen. 1: Er konden mensen onder de toektoek zijn gekomen. 2: Wij hadden een uur geleden met ZES mensen in zo'n blikken bak gezeten. We dachten dat ze klem zaten, gelukkig was dat niet het geval. We konden zelfs nog wat bijdragen voor de slachtoffers daar, omdat Angela alcohol-tissues bij zich had :-). Eén meisje had waarschijnlijk haar neus gebroken en de toektoek bestuurder had een lichte hersenschudding, maar verder niets ernstigs. Zijn toektoek echter, waar hij zijn brood mee verdient, was behoorlijk beschadigd. En de auto was doorgereden. Uiteindelijk liepen we met een knoop in onze maag bij het gebeuren vandaag. We hadden het zo te doen met de toektoek bestuurder.

Hoewel je niet altijd goed hoogte kan krijgen van de Cambodjanen, zijn ze ontzettend vriendelijk. Het zijn ook hele ontspannen mensen. Zoiets als 'haasten' of 'snel rijden' wordt als volledig onnodig beschouwd. We hebben nog nooit zo'n ontspannen verkeerssituatie in een stad meegemaakt. De toektoeks rijden rustig en wanneer je de straat oversteekt rijden ze gewoon om je heen of stoppen zelfs. In onze straat bij het meer stikte het van de kinderen. Ze zitten overal. 40 procent van de Cambodjaanse bevolking is jonger dan 15 jaar. Dit merk je heel duidelijk. Onze guesthouse bijvoorbeeld wordt geleid door tieners. De oudste is ongeveer 24.

Verder is Claudia door de Aziatische cultuur geinspireerd geraakt om kleding te ontwerpen. Op dit moment is het meest bijzondere jurkje ooit ontworpen op weg met een boot naar Nederland. Nieuwsgierig naar de creatieve opleving van Claudia? Hier is haar verslag:

'Ohhhh, ik heb iets heel leuks laten doen: een jurkje laten maken. Niet van katoen of zijde, maar ... Jah jullie raden het al, bij Claudia moet het weer anders zijn. Ik had namelijk overal hele vette vuilniszakken langs de weg zien liggen. Dit zijn dikke plastic gewoven zakken waarin in eerste instantie rijst, meel etc. zit verpakt. Later worden ze hergebruikt als vuilniszak. Deze zakken vond ik dus echt geweldig aangezien er in de Cambodjaanse taal tekst op gedrukt staat. Ze hebben gewoon iets moois van lelijkheid. Die zakken MOEST ik dus hebben maar ik wilde ze niet van de straat plukken. Uiteindelijk zag ik ze opgevouwen liggen bij een ijzerwinkel en heb gevraagd of ik enkele zakken mocht hebben. Heel verbaasd en onder hard gelach mocht ik de zakken meenemen. Ik wilde er zelfs nog geld voor geven, maar dat wilden ze echt niet aannemen. Ze zullen wel gedacht hebben, gekke Hollanders! In eerste instantie wilde ik deze zakken opsturen naar Nederland zodat ik er thuis een schilderij /collage van kon maken. Maar op de Russische markt liepen we langs een kleermaker en heb ik mijn (al eerder bedachte) hersenspinsel werkelijkheid laten worden. (Ik had al een schets gemaakt van een cocktailjurkje, met een rits aan de achterkant, gemaakt van een vreemde stof) Ik heb daar gewoon gevraagd of ze iets konden maken van mijn plastic afvalzak. Eerst begrepen ze me niet, want ze wilden weten welke stof ik wilde gebruiken. Toen ze erachter kwamen dat de plastic zak het materiaal was, lachten ook zij me weer vierkant uit :) De man achter de naaimachine testte eerst of het materiaal gestikt kon worden. Na een positieve ondervinding gaf ik mijn schetsje aan de vrouw en nam ze mijn maten op. Nog even duidelijk gemaakt dat ik een knal gele rits aan de achterkant wilde van onder tot boven, een prijs afgesproken (14 euro ongeveer) en gezegd dat ik de jurk woensdag kwam ophalen. Het eindresultaat mag er wezen, zo vonden ook de medewerkers van de ijzerwinkel.'

Voor meer foto's klik hier